Ang Kabanata 4 ng El Filibusterismo, na may pamagat na Isyung Panlipunan, ay naglalarawan ng mga suliraning panlipunan sa Pilipinas noong panahon ng Kastila.
Isang nakakatuwang kabanata ang ating tatalakayin ngayon sa nobelang El Filibusterismo ni Jose Rizal. Sa Kabanata 4 na pinamagatang Isyung Panlipunan, maghaharap ang mga karakter sa mga isyu't usaping bumabalot sa lipunan sa pamamagitan ng isang pagtitipon. Ngunit, wag kayong mag-alala, hindi ito ang tipikal na pagtitipong tila isang seryosong pulong ng mga matatalino at matapang na mga tao. In fact, ito ang pinakamaraming halakhakan na mapapakinggan mo sa isang pagtitipon! Kaya't ihanda ang inyong mga panga at sikmura, dahil tatawa at mababaliw kayo sa mga kabalbalan na mangyayari sa Kabanata 4!
Kabanata 4 El Filibusterismo Isyung Panlipunan
Ang Kabanata 4 ng nobelang El Filibusterismo ni Jose Rizal ay may pamagat na Isyung Panlipunan. Sa kabanatang ito, ating susubaybayan ang mga naging usapin at isyu na umiiral sa lipunan noong panahon ng Espanyol. Subalit, hindi natin dapat seryosohin ang lahat ng ito nang basta-basta. Kaya't sama-sama nating alamin ang mga pangyayari sa mapanligayang tono at boses ng pagsasalaysay.
Ang Pag-aksaya ng Papel
Simula pa lamang ng kabanata, natutunghayan na natin ang isang nakakatuwang eksena ng pag-aksaya ng papel. Ito ay nangyari sa isang paaralan kung saan sinasayang ng mga estudyante ang mahahalagang papel. Hindi ito nangangahulugang wala silang pagpapahalaga sa edukasyon, kundi isa itong pagsasalarawan ng mga estudyante na nagpapakita ng hindi kanais-nais na pag-uugali. Kung tutuusin, marami rin sa atin ang nakaka-relate sa eksena na ito.
Ang Pagtatapon ng Basura sa Kalsada
Isang karaniwang problema sa lipunan ay ang kawalan ng disiplina sa pagtatapon ng basura. Sa kabanatang ito, matutunghayan natin ang mga tauhan na walang pakialam kung saan nila itatapon ang kanilang basura. Sa halip na gamitin ang tamang lalagyan ng basura, sila ay nagtapon lamang sa kalsada. Ito ay isang hamon sa ating mga mambabasa na magkaroon ng kamalayan at maging responsable sa ating mga aksyon.
Ang Diskriminasyon sa Klase ng Pag-aaral
Isa sa mga malaking isyu sa lipunan ay ang pagkakaroon ng diskriminasyon sa klase ng pag-aaral. Sa kabanatang ito, makikita natin ang mga guro na nagtatakda ng iba't ibang pagsusulit para sa iba't ibang uri ng mga estudyante. Ito ay nagpapakita ng hindi patas na pagtingin sa kakayahan ng bawat isa. Ngunit sa halip na magalit at sumama ang loob, mas mainam sigurong isipin na ito ay isang patunay ng katatawanan na umiiral sa ating lipunan.
Ang Pag-uusap ng mga Estudyante
Isa pang nakakatuwa at nakakarelate na eksena sa kabanata ay ang pag-uusap ng mga estudyante. Sa mga usapang ito, madidinig natin ang kanilang mga hinaing at mga saloobin tungkol sa mga guro at sa sistema ng edukasyon. Napapansin din natin na ang mga estudyante ay may mga personalidad na nag-iiba-iba, tulad ng pagiging pasaway o matalino. Ito ay isang paalala sa atin na tayo'y lahat magkakaiba at may kanya-kanyang pangangailangan.
Ang Pagkamatay ng Isang Estudyante
Ang buhay ng isang estudyante ay hindi palaging puno ng katatawanan. Sa kabanatang ito, isang malungkot na pangyayari ang ating saksihan. Isang estudyante ang namatay dahil sa sakit na hindi napagamot nang maaga. Ito ay isang paalala na ang buhay ay mahalaga at hindi natin dapat balewalain ang ating kalusugan. Kaya't sa kabila ng mga nakakatuwang pangyayari, nawa'y maging responsable tayo sa ating mga aksyon at alagaan ang ating kalusugan.
Ang Epekto sa Pag-aaral ng mga Estudyante
Bilang mga mambabasa, makikita natin ang epekto ng mga pangyayari sa pag-aaral ng mga estudyante. Ito ay isang paalala na hindi dapat natin balewalain ang ating pag-aaral at magpaka-seryoso tayo sa ating mga tungkulin bilang mag-aaral. Ang edukasyon ay mahalaga at ito ang susi sa ating tagumpay sa hinaharap.
Ang Pagsasagawa ng Pakulo
Isa sa mga maaaring tawaging highlight ng kabanatang ito ay ang pagsasagawa ng isang pakulo. Sa pamamagitan ng pakulong ito, nagkaroon ng mga paligsahan at iba't ibang aktibidad ang mga estudyante. Ito ay isang patunay na hindi lahat ng kabanata ay puno ng kalungkutan o problema. May mga sandali rin ng kasiyahan at saya na nagbibigay-buhay sa nobela.
Ang Pagbabago ng mga Estudyante
Pinakamahalaga sa lahat, makikita natin ang pagbabago ng mga estudyante sa kabanatang ito. Sa kabila ng mga kahalayan at mga hindi kanais-nais na pag-uugali, ang mga estudyante ay nagkaroon ng pagkakataon para magbago at baguhin ang kanilang sarili. Ito ay isang inspirasyon na kahit gaano man tayo kabigo o nagkakamali, may pag-asa pa rin na magsimula muli at magkaroon ng positibong pagbabago.
Ang Pagtatapos
Sa huli, narating na natin ang katapusan ng kabanatang ito. Sa pamamagitan ng mga nakakatuwang pangyayari at maaring nakarelate tayong mga mambabasa, natutunan natin ang ilang leksyon at kahalagahan ng mga usapin sa lipunan. Hindi natin dapat seryosohin ang lahat ng ito nang labis, subalit hindi rin natin dapat balewalain ang mga aral na matutunan mula sa nobela. Kaya't sama-sama tayong magpatuloy sa pagbabasa at pag-aaral ng El Filibusterismo ni Jose Rizal.
Oy, ikaw ha! Teka muna, baka mamaya maglupasay ka sa isyung panlipunan na 'to!
Alam mo ba, napapansin ko na parang bantay-sarado ang mga tiga-San Diego pagdating sa mga balitang panlipunan. Kahit saan sila mapunta, palaging may kinalaman ang kanilang lugar sa mga isyung ito. Ano bang meron sa kanila at hindi sila makalampas sa mga usaping ito? Siguro naman hindi lang dahil sila ang pinakamagaling at pinakaimpluwensyang bayan sa Pilipinas, di ba? Marahil ay may ibang dahilan pa.
Ano bang isyu 'to, parang laging napapasangkot ang mga tiga-San Diego?
Totoo naman, hindi mapigilan ang mga tiga-San Diego na makiisa sa mga isyung panlipunan. Kung tutuusin, masasabi natin na malaki ang kahalagahan ng pagtutulungan para sa mga ganitong isyu. Hindi sapat na isa o dalawang tao lang ang nakikialam, dapat lahat tayo ay magkaisa at magtulong-tulong. Ang mga balitang panlipunan ay hindi lang dapat nasa papel o sa mga balita, dapat tayong lahat ay aktibo at may partisipasyon sa pagresolba ng mga problemang ito.
May papalit na Miss Universe sa iba't ibang isyung panlipunan!
Ang mga suliraning panlipunan na binabanggit ni Simoun ay parang nagpapalit-palit na Miss Universe. Hindi mo alam kung aling isyu ang mauuna at kung sino ang magwawagi sa atensyon ng mga tao. Pero ang dapat nating bigyang-pansin ay hindi lang ang pag-uusap tungkol sa mga ito, kundi ang pagkilos at paghanap ng solusyon. Hindi tayo puwedeng maging manonood lamang sa mga pangyayari, dapat tayong makiisa at mag-ambag ng ating kaalaman at kakayahan.
Kung pangarap mong manalo sa politika, magmanipis ka ng budget!
Isa sa mga usapin na hindi matatawaran ay ang paglalaan ng pondo ng gobyerno para sa mga proyekto ng bayan. Hindi lang basta-basta ang paghahati-hati ng pera, kailangan magmanipis ka ng budget. Kaya naman hindi nakapagtataka na may mga nangyayaring korapsyon sa ating lipunan. Pero sana naman, hindi lang budget ang magmanipis, kundi pati na rin ang mga tiwaling opisyal. Dapat tayong magtulungan upang masiguradong ang pera ng bayan ay napupunta sa tamang mga proyekto at serbisyo para sa taumbayan.
Pagkatapos ng kanilang ninja training, puro kasinungalingan na ang alam!
Ang mga mangangasiwa ng bayan ay parang mga ninja na matapos mag-training, puro kasinungalingan na ang alam. Hindi tayo puwedeng maging biktima ng kanilang panlilinlang. Kailangan nating maging mapanuri at maging aktibo sa pagbabantay sa kanilang mga aksyon. Hindi tayo dapat matakot na ipahayag ang ating saloobin at ipagtanggol ang ating mga karapatan. Tayo ang boss nila, hindi sila ang boss natin!
Eh ikaw nga, ang lakas ng loob mong tapatan ang mga prayle!
Ang mga manggagawa ay hindi dapat matakot na labanan ang mga prayle at ipaglaban ang kanilang karapatan. Hindi tayo dapat magpatuloy sa kawalan ng hustisya at pang-aabuso. Tayo ay may boses at dapat nating gamitin ito upang maipahayag ang ating mga hinaing. Hindi tayo dapat maging sunud-sunuran lamang, kundi dapat tayong maging matapang at determinadong itaguyod ang ating mga karapatan bilang manggagawa.
Maiba naman tayo, kasama na rin ang mga Jollibee at McDo sa usapan!
Hindi lang ang mga pulitiko at mga balita ang dapat nating pag-usapan, kasama na rin ang impluwensya ng dayuhang kumpanya sa ating ekonomiya. Ang mga Jollibee at McDo ay hindi na lang simpleng fast food chains, sila ay naging bahagi na rin ng ating kultura. Pero hindi natin dapat kalimutan ang pagpapahalaga sa ating sariling lokal na produkto. Dapat nating suportahan ang ating mga lokal na negosyo at industriya upang maipagmalaki natin ang sariling atin.
Halika't maglakwatsa sa Maynila, doon may libreng Wifi!
Ang modernong teknolohiya ay talagang hindi mapipigilan ang paglago at ang implikasyon nito sa ating lipunan. Isa na rito ang libreng Wifi sa Maynila. Pero hindi lang tayo dapat tuwang-tuwa sa mga teknolohiyang ito, dapat din nating suriin ang mga epekto nito sa ating buhay. Hindi lahat ay mabuti, may mga panganib at hamon din na kasama. Kaya't dapat tayong maging responsable at matuto gamitin ang teknolohiya nang tama at wasto.
Ang pagtangkilik sa lokal na produkto, patok sa mga banyagang turista!
Isa sa mga bagay na dapat nating ipagmalaki ay ang ating sariling lokal na produkto. Ito ay hindi lang para sa atin, kundi pati na rin para sa mga banyagang turista. Ang pagtangkilik sa ating sariling industriya at kultura ay nagpapakita ng ating pagmamahal at pagkamalikhain bilang mga Pilipino. Dapat nating itaguyod ang ating mga produktong gawang Pilipino at ipakita sa mundo ang galing ng ating bansa.
Nagtitipon-tipon ang mga ispiya sa loob ng kanyang cellphone!
Ang usapin tungkol sa online privacy at security ng mga Pilipino ay hindi dapat nating balewalain. Dahil sa modernong teknolohiya, nagtitipon-tipon na ang mga ispiya sa loob ng ating mga cellphone. Kaya't dapat tayong maging maingat at mag-ingat sa mga impormasyong ibinabahagi natin online. Huwag tayong maging biktima ng mga manloloko at siguraduhing laging protektado ang ating mga personal na impormasyon.
Ayan, mga kaibigan, yan ang mga usaping panlipunan na hindi dapat nating kalimutan. Sana'y natawa kayo at natuwa sa aking pagsasalin ng mga kwento ng Kabanata 4 ng El Filibusterismo sa isang nakakatuwang paraan. Ang pagtulong sa isyung panlipunan ay isang malaking responsibilidad na dapat nating gampanan bilang mga mamamayan ng bansa. Hindi tayo puwedeng manatiling tahimik at walang pakialam sa mga nangyayari sa ating paligid. Tayo ang may kapangyarihan upang baguhin ang ating lipunan at tulungan ang isa't isa para sa ikauunlad ng ating bayan. Mabuhay ang Pilipinas!
Ang Kabanata 4 ng El Filibusterismo na pinamagatang Isyung Panlipunan ay talaga namang nakakabaliw! Napapaisip ako kung paano ko ito sasabihin sa isang nakakatawang paraan, pero subukan natin!
1. Ang unang punto na gusto kong ibahagi ay ang pagiging hot topic ng mga usapin sa lipunan noong panahon ni Simoun. Parang Facebook timeline lang, puno ng mga nagbabangayan tungkol sa mga isyu tulad ng korapsyon, kahirapan, at paghihirap ng mga Pilipino. Sa sobrang dami ng mga debate at argumento, parang ang mga tao ay nagsisiksikan sa comment section ng mga post.
2. Isa pang nakakatuwang aspeto ng kabanatang ito ay ang pagkakaroon ng mga karakter na sobrang sakit sa ulo. Si Padre Camorra, halimbawa, ay isang paring napaka-ambisyoso at mapagsamantala. Nakakatawa na sa halip na maglingkod sa Diyos, mas interesado siya sa kapangyarihan at pera. Sa totoo lang, mas gusto ko pang makarinig ng sermon tungkol sa kamatis kaysa sa kanyang mga sinasabi.
3. Hindi rin mawawala ang mga pakulo ni Simoun. Talagang nakakahiya siya pero nakakatuwa! Nagpanggap siyang isang Intsik na mayroong malalim na boses upang masabotahe ang isang pagtitipon. Sa sobrang lakas ng boses niya, akala mo may concert sa loob ng simbahan! Ang dami niyang ginagawang eksena, pero hindi ko maiwasang matawa dahil sa kanyang kaseryosohan.
4. At higit sa lahat, ang pinakapaborito kong bahagi ng kabanatang ito ay ang pagkakaroon ng love triangle sa pagitan nina Basilio, Isagani, at Paulita. Grabe, parang teleserye lang! Ang mga lalaki ay nag-aaway para sa pag-ibig ni Paulita, habang siya naman ay hindi alam kung sino ang pipiliin. Sa totoo lang, hindi ko alam kung matatawa ako o maiiyak sa mga eksena nila.
Kahit na ito'y isang nakakabaliw na kabanata, hindi dapat nating kalimutan na ang mga isyung panlipunan na binanggit sa nobelang ito ay totoo at mahalaga. Sa pamamagitan ng paggamit ng nakakatuwang tono, mas nagiging madali nating maunawaan at maipahayag ang mga isyung ito. Kaya naman, sana'y hindi lamang tayo tumawa, kundi bigyan din natin ito ng seryosong pansin at pagkilos.
Mga ka-blog! Kamusta? Sana ay masaya kayo sa pagbabasa ng aming blog tungkol sa Kabanata 4 ng El Filibusterismo na may temang Isyung Panlipunan. Ang ating pag-uusap ay naging seryoso, kaya't sa puntong ito, gusto ko lang bigyan kayo ng kaunting tawanan at pampalakas-loob. Kaya heto na ang aking mga huling salita para sa inyo!
Una sa lahat, ako'y nagulat sa dami ng mga isyu na kinakaharap ng mga karakter sa nobela ni Jose Rizal. Parang ang dami-dami nilang hinaharap na problema, parang hindi nauubos! Nakakapagod nga naman siguro maging bayani, lalo na kung lagi mong kakasuhan ang mga taong nang-aapi sa'yo. Siguro dapat magtayo na lang sila ng isang Korte ng mga Bayani para matapos na ang mga kaso. Baka doon na lang sila magsama-sama at mag-bonding habang naghihintay sa hatol ng mga Hukom.
Pero seryoso, hindi talaga biro ang mga isyung panlipunan na binabanggit ni Rizal sa nobela. Sa totoo lang, hanggang ngayon ay may mga katulad pa rin tayong mga isyu sa ating lipunan. Siguro kailangan talaga nating maging aktibo at makiisa sa mga pagbabago upang masolusyunan ang mga ito. Kung hindi, baka sa susunod na Kabanata ng kasaysayan, magkakaroon na naman tayo ng mga isyung panlipunan na kailangang pag-usapan at pagtuunan ng pansin. Hindi ba nakakapagod din isipin?
Sa bandang huli, gusto ko lang sabihin sa inyo na ang ating pag-aaral ng El Filibusterismo ay hindi lang para sa ating mga eskwelahan at propesor. Ito ay para sa ating lahat, bilang mga mamamayan ng bansang ito. Kaya't huwag mawalan ng pag-asa at patuloy nating pag-aralan ang ating kasaysayan, kahit na may mga sobrang seryosong isyung panlipunan pa. Minsan nga, ang pinakamagaling na gamot sa mga problema ay ang pagtawa at paghahanap ng kaligayahan sa gitna ng mga hamon ng buhay. Kaya't tara, magpatawa tayo at magpatuloy sa pag-unawa at pagmamahal sa ating bayan!
Comments