Ang Isyung Moral Etikal ay tumatalakay sa mga suliraning may kinalaman sa mga moral na pagpapasyang ginagawa ng isang indibidwal o lipunan.
Isang napakaseryosong isyung patuloy na pinag-uusapan sa ating lipunan ay ang mga moral at etikal na isyu. Ngunit sa kabila ng bigat ng paksang ito, hindi natin maiiwasang magkaroon ng bahagya at kakaibang pagtingin dito. Sa katunayan, parang laging may malaking billboard na naglalagay ng spotlight sa mga kahindik-hindik na insidente ng kawalan ng moralidad at pagkukulang sa mga etikal na panuntunan. Mula sa mga balita tungkol sa nakawan ng bote ng suka sa karinderya hanggang sa mga kwentong kumakalat tungkol sa mga kawalan ng pakialam at kabaitan ng mga tao sa paligid natin, talaga namang hindi nauubusan ng mga kuwento na nagpapalitaw ng mga kabalintunaan sa ating lipunan.
Ang Pagkaantala ng Pagbayad sa Utang
Sa panahon ngayon, isa sa mga common na isyung moral etikal na kinakaharap ng maraming tao ay ang pagkaantala ng pagbayad sa utang. Ito ay isang napakaseryosong isyu na dapat pag-aralan at bigyan ng pansin nang maigi. Ngunit, hindi naman natin maiiwasan na magkaroon ng konting katuwaan sa paksang ito.
Ang Utang Pa More Culture
Pinag-uusapan natin dito ang mga taong tila nabuhay na lang sa utang pa more culture. Ito yung mga taong hindi marunong magbayad ng utang nila nang maayos at may tamang oras. Hindi ba't nakakaaliw isipin na may mga taong nagiging professional borrower? Parang mga superhero sila, pero instead na magligtas ng tao, ang ginagawa nila ay maglilimos ng pera mula sa mga kaibigan.
Ang Nakalimutan ko Magbayad Excuse
Isa pang nakakatawang bahagi ng pagkaantala sa pagbayad ng utang ay ang mga excuses na ibinibigay ng mga taong may utang. Madalas na naririnig natin ang linyang Nakalimutan ko magbayad o kaya naman ay Wala pa akong pambayad, next payday na lang. Totoo man o hindi, nakakatawa pa rin isipin na may mga taong hindi maaalala na may utang sila.
Ang Mapagbiro na Suggestion: Utangan Din Sila
Ngayon, para sa mga taong palaging nag-eexcuse na nakalimutan nilang magbayad, mayroon akong mapagbiro na suggestion para sa inyo. Bakit hindi niyo subukan na utangan din ang mga taong nag-utang sa inyo? Sabihin niyo sa kanila, Ay, pasensya na, nakalimutan ko rin pala na may utang ka sa akin! Sigurado akong magugulat sila at baka sakaling magising sa katotohanan na hindi dapat sinasabi ang nakalimutan ko excuse.
Ang Pagsasabing Hindi Ko Na Kailangan Bayaran
Sa mga pagkakataon na hindi talaga kayang bayaran ng isang tao ang kanyang utang, may ibang paraan pa rin para makapagpatawa. Isa na rito ang pagsasabing Hindi ko na kailangan bayaran yan, consider it as a gift! Nakakatuwa lang isipin na may mga taong nagiging instant Santa Claus kapag sila ang may utang.
Ang Sagot ng Ibang Tao: Sige, Regaluhan Kita
Ngayon, ito ang challenge sa mga taong palaging nag-aalok na huwag na lang bayaran ang utang nila. Subukan niyong sabihin ang linyang ito sa isang taong malaki ang pinaghirapan at ipon para mabayaran ang utang. Malamang sa malamang, sasagutin kayo ng, Sige, regaluhan kita! Hala, abangan na lang natin kung anong regalo ang ibibigay sa inyo.
Ang Pangingitlog ng Pera
Isa pang nakakatawang bahagi ng pagkaantala sa pagbayad ng utang ay ang mga taong tila may kakaiba at espesyal na talento - ang pangingitlog ng pera! Minsan, tila ang bilis at ang dami ng kanilang pahid ng pawis ay mas mabilis pa kaysa sa kanilang kakayahang magbayad ng utang.
Ang Suggestion: Magbenta na Lang ng Itlog
Kung ikaw ay isa sa mga pangingitlog ng pera, may suggestion ako para sa'yo. Bakit hindi mo subukan na magbenta na lang ng itlog? Sa ganitong paraan, mas malaki ang maitutulong mo sa ekonomiya ng bansa kaysa sa pagkakaroon ng maraming utang.
Ang Barya Lang Naman ang Utang Mentality
May mga tao rin na tila hindi sapat na seryosohin ang utang dahil sa linya nilang Barya lang naman yan. Siguro nga, maliit na halaga lang ang utang, pero hindi natin dapat babalewalain ang responsibilidad na magbayad ng tamang oras.
Ang Suggestion: Ibalik ang Barya
Kung ganyan ka rin, may suggestion ako sa iyo. Simulan mong ibalik ang barya na ibinayad sa iyo. Sabihin mo sa nag-utang, Ay sorry, barya lang naman ang utang mo, so barya na lang din ang ibabalik ko. Tingnan natin kung magugustuhan niya ang suggestion mo.
Ang Hindi Ako Nag-utang Defense
Sa huli, may mga taong hindi man lang nag-aamin na nag-utang sila. Ito yung mga taong tila may selective memory at sinasabi na hindi sila nag-utang kahit na alam naman natin na totoo ito.
Ang Sagot ng Ibang Tao: Ano'ng Hindi Ka Nag-utang?
Kapag sinabi mong hindi ka nag-utang, malamang sa malamang, sasagutin ka ng, Ano'ng hindi ka nag-utang? Alam namin lahat na may utang ka! Kaya mas maganda pa rin na maging tapat tayo sa ating mga utang at harapin ang responsibilidad na dapat nating gampanan.
Ang Kabuluhan ng Pagbayad ng Utang
Bagamat nakakatawa ang ilang aspeto ng pagkaantala sa pagbayad ng utang, mahalaga pa rin na bigyan natin ito ng kabuluhan. Ang pagbayad ng utang ay hindi lamang tungkol sa pera, ito rin ay tungkol sa pagpapakita ng ating mga saloobin na malasakit at respeto sa mga taong pinagkakautangan natin.
Ang Masarap na Halimbawa: Si Kuya Generoso
Upang maipakita ang halaga ng pagbayad ng utang, narito ang isang masarap na halimbawa. Kilala mo ba si Kuya Generoso? Siya yung taong laging handang tumulong at magpa-utang ng pera. Sa tuwing hihiram ka sa kanya, hindi lamang siya magbibigay ng pera, kundi pati na rin ang saging na may kasamang panghimagas.
Kaya sa huli, tandaan natin na ang pagkaantala sa pagbayad ng utang ay isang isyu na hindi dapat balewalain. Ngunit, sa gitna ng seryosong usapin, hayaan nating mahanap natin ang konting katatawanan at ligaya sa mga simpleng bagay tulad nito. Dahil sa tawanan, nababawasan ang bigat ng mga problema at nagiging mas magaan ang ating pakiramdam.
Kunwari mabait pero manyakis pala? Tara, pag-usapan natin ang isyung moral etikal sa pagsisinungaling!
Kapag sinabing moral at etikal, marami tayong dapat pag-usapan. Pero ang pinaka-importante siguro ay ang isyung tungkol sa pagsisinungaling. Kunwari mabait ka pero manyakis pala? Aba, hindi yata maganda 'yan! Ang pagsisinungaling ay hindi dapat tinatanggap. Pero alam mo ba, may mga pagkakataon na parang naguguluhan ka kung tama ba o mali ang pagsisinungaling.
Alam mo yung mga pagkakataon na sinasadya mong magsinungaling para lang maprotektahan ang sarili mo o ang iba? Parang ang hirap din namang sukatin kung saan nagtatapos ang kabutihan ng pagsisinungaling at saan nagsisimula ang kalokohan. Sa mga ganitong pagkakataon, siguro mas maganda na lang talaga na maging totoo ka sa sarili mo at sa iba.
Paano nga ba malalaman kung ang pagkain ng lechon ay isang isyung moral etikal o hindi? Bahala na si Lechon Manok!
Isang malaking debate ang nagaganap tuwing may handaan at may lechon. May mga nagsasabing hindi dapat kainin ang lechon dahil ito ay isang isyung moral etikal. Pero mayroon din namang iba na walang pakialam at todo-kain lang.
Pero alamin natin ang katotohanan! Bahala na si Lechon Manok! Siya ang magbibigay ng kasagutan sa ating mga katanungan. Sabi ni Lechon Manok, ang pagkain ng lechon ay isang isyung moral etikal kung ang lechon ay hindi naman pinatay ng tama. Kung ang lechon ay pinahirapan o inabuso bago ito iprito, aba, hindi dapat ito kinakain!
Kaya nga importante rin na malaman natin kung saan galing ang pagkain natin at kung paano ito nakuha. Basta't mayroong respeto sa mga hayop at sa kalikasan, siguradong hindi tayo magkakamali sa pagkain ng lechon.
Pwede bang gumamit ng cheat codes sa moralidad? Tara, alamin natin ang katotohanan sa isyung ito!
Alam mo yung mga pagkakataon na parang gusto mong gumamit ng cheat codes sa moralidad? Parang feeling mo kasi, Bakit ko pa susundin ang mga alituntunin kung may shortcut naman? Pero alam mo, hindi pwedeng gamitin ang cheat codes sa moralidad.
Kahit anong gawin mo, hindi ka pwedeng gumawa ng shortcuts sa moralidad. Hindi ito tulad ng mga video games na puwedeng i-cheat ang pamamaraan para makarating sa dulo. Ang moralidad ay higit pa sa mga puntos at achievement. Ito ay tungkol sa pagiging totoo sa sarili at sa iba.
Kaya sa susunod na pag-iisip mo ng shortcuts, isipin mo muna kung tama ba o mali ang ginagawa mo. Dahil hindi pwedeng i-cheat ang moralidad.
Ang isyung moral etikal ng pagpila sa mahabang pila ngayon ay mababaw na lang, basta mayroong libreng Wi-Fi!
Nakakaloka talaga ang mga tao ngayon! Meron na nga tayong mahabang pila, tapos biglang mag-offer ng libreng Wi-Fi, aba, lahat ng tao nagkakagulo!
Ang isyung moral etikal dito ay parang napunta na sa kabilang mundo. Hindi na importante ang pagpila ng maayos, basta mayroong makuhang internet connection.
Pero alam mo, hindi ito dapat ganito. Dapat respetuhin pa rin natin ang sistema ng pila at ang mga karapatan ng ibang tao. Hindi lang naman dahil may libreng Wi-Fi ay puwede na tayong maging walang modo.
Kaya sa susunod na may libreng Wi-Fi, sana naman ay magkaroon tayo ng disiplina at respeto sa kapwa. Hindi lang dapat sa pila, kundi sa lahat ng aspeto ng buhay.
Wala akong kasalanan, ninakaw lang ng lasenggo ang moralidad ko! Alamin kung saan napunta ang isyung etikal ng pag-inom!
Minsan talaga, may mga pagkakataon na hindi natin kasalanan ang nawala sa atin. Tulad na lang ng isyung etikal ng pag-inom. Hindi naman natin kasalanan kung ninakaw lang ng lasenggo ang moralidad natin, diba?
Pero alam mo, hindi ito dapat maging excuse para magpabaya sa ating moralidad. Ang pag-inom ay isang bagay na dapat nating kontrolin at hindi tayo dapat maging slave nito.
Kung minsan, kailangan nating isipin ang mga konsekwensya ng ating mga aksyon. Kailangan nating panindigan ang ating mga desisyon at huwag itong ibato sa iba.
So, kahit na ninakaw ng lasenggo ang moralidad mo, alamin mo pa rin kung saan napunta ang isyung etikal ng pag-inom. Hindi ito dapat mawala sa ating kamalayan.
Sa mundo ng shoplifters at mga mahilig sa sale, meron pa bang natirang isyung moral etikal?
Ang mundo ngayon ay puno ng mga shoplifters at mga taong mahilig sa sale. Kung saan-saan ka na lang makakakita ng mga taong nagtatago ng mga gamit sa kanilang bulsa o bag. Pero meron pa bang natirang isyung moral etikal sa mga ganitong kalokohan?
Ang isyung moral etikal dito ay parang naglaho na rin. Parang wala nang pakialam ang mga tao sa pagnanakaw at pagsisinungaling para lang makakuha ng mga bagay na hindi naman nila pinaghirapan.
Pero alam mo, hindi dapat ganito ang mundo. Dapat pa rin nating itaguyod ang katarungan at respeto sa kapwa. Hindi pwedeng ipagpalit natin ang ating moralidad sa isang bagay na temporary lang.
Kaya sa mga mahilig sa sale at mga shoplifters, sana naman ay magkaroon kayo ng konsensya at isipin ang mga ginagawa ninyo. Hindi ito tama at hindi ito nararapat sa isang lipunan na nagtataguyod ng moralidad.
Kung ang pag-cheat lang sa exam ay parang love triangle, aba! Bigyan ng tunay na karangalan ang isyung etikal na ito!
Ang pag-cheat sa exam ay parang love triangle talaga. Mayroong mga taong nagche-cheat, mayroong mga taong tinatangkang iwasan ang cheating, at mayroong mga taong walang pakialam.
Pero alamin natin ang katotohanan! Ang pag-cheat ay isang malaking isyung moral etikal. Hindi ito dapat tinatanggap at pinapalaganap. Hindi ito nararapat sa isang lipunan na nagtataguyod ng katapatan at integridad.
Kaya sa susunod na pagkakataon na may exam ka, sana ay huwag ka nang dumayo sa landas ng pagsisinungaling. Ipagmalaki mo ang iyong mga natutunan at magtiwala sa iyong sarili.
Hindi lahat ng nakikita sa social media ay totoo, pero paano malalaman ang isyung etikal ng fake news?
Sa mundo ng social media, hindi natin masasabi kung ano ang totoo at kung ano ang hindi. Maraming mga fake news na kumakalat at nagpapalaganap ng maling impormasyon. Pero paano natin malalaman ang isyung etikal ng fake news?
Ang isyung etikal dito ay parang pinaglalaruan na lang ng mga tao. Hindi na importante kung totoo o hindi ang isang balita, basta mayroon lang tayong mapag-usapan.
Pero alam mo, hindi dapat ganito ang ating pananaw. Dapat pa rin nating isipin ang mga konsekwensya ng ating mga aksyon. Hindi tayo dapat maging bahagi ng pagkalat ng mga kasinungalingan.
Kaya sa susunod na makakita tayo ng mga fake news, sana ay maging maingat tayo sa pagbabahagi ng impormasyon. Huwag tayo maging panatiko ng mga pekeng balita. Maging responsableng mamamayan tayo na handang maghanap ng katotohanan.
Hindi lang sa kasalukuyan may isyung moral etikal, sadya bang naipasa ito ng ating mga ninuno?
Isang malalim na tanong ang ating talakayin ngayon: sadya bang naipasa ng ating mga ninuno ang isyung moral etikal?
Kapag tiningnan natin ang kasaysayan, makikita natin na hindi lang sa kasalukuyan may mga isyung moral etikal. Simula pa noong sinaunang panahon, may mga halimbawa na ng mga taong lumabag sa moralidad at etika.
Pero alam mo, hindi natin dapat ito maging dahilan para maging kawalan ng pag-asa. Dapat nating balikan ang mga aral ng ating mga ninuno at gamitin ito bilang gabay sa ating buhay.
Kaya sa susunod na pagkakataon na tayo ay nagd
Ang Isyung Moral Etikal: Isang Nakakatawang Pananaw
Minsan sa buhay, tayo ay nahaharap sa mga isyung moral at etikal. Ito ang mga sitwasyon kung saan tayo ay nagdadalawang-isip kung ano ba talaga ang tama at mali. Pero sa halip na maburyong at magkaroon ng malalim na pagsisisi, bakit hindi natin tingnan ito sa isang nakakatawang pananaw? Gamitin natin ang ating sense of humor upang bigyan ng kulay ang mga isyung ito!
Narito ang ilang punto ng view tungkol sa mga isyung moral etikal na kahit papaano ay may kalokohan:
Pagkaen ng huling slice ng pizza sa ref ng opisina kahit alam mong may ibang gutom pa - Ano ba, hindi naman ito tungkol sa buhay at kamatayan. Pizza lang 'yan! Pero tandaan, baka naman kailangan mo ng extra rice kung sakaling makita ka ng mga gutom na kasama mo.
Paggamit ng libreng Wi-Fi sa kapehan kahit hindi ka naman bumili ng kape - Sino ba namang hindi mahilig sa libre, 'di ba? At least hindi ka naman umaasa sa mga signal ng kapitbahay mo. Pero sana naman, kapag may pera na, bumili ka rin ng kape para hindi ka maging kontrabida ng Wi-Fi.
Paglipat ng channel sa TV kahit alam mong may ibang nanonood - Kapag nagmamadali ka at gusto mo na talaga manood ng favorite mong show, sino ba namang hindi magpapalit ng channel? Pero sana, kapag may kasama kang nanonood, maging sensitibo ka rin at tanungin mo bago mo palitan. Baka may importanteng eksena silang na-miss dahil sa'yo.
Pagkatok ng pinto ng banyo kahit alam mong walang tao - Alam mo 'yun, para may suspense factor. Para bang may surprise party sa loob ng banyo! Pero sana naman, siguraduhin mong walang tao bago ka tumoktok. Baka mahirapan kang makabawi sa mga malalim na luha ng iyong kaibigan na nasa loob.
Pagbibigay ng emergency call excuse kapag ayaw mong sumama sa lakad - Ayaw mo lang talagang lumabas at gusto mo lang mag-relax sa bahay. Pero sana, huwag mo itong gawing default excuse. Baka dumating ang panahon na totoo na ang emergency at hindi ka na paniwalaan ng mga tao.
Ang buhay ay puno ng mga isyung moral at etikal, pero hindi natin kailangang maging sobrang seryoso tungkol dito. Sa halip na magdusa sa pag-iisip ng tama at mali, gamitin natin ang ating sense of humor upang magkaroon ng mas magaan na pananaw sa buhay. Dahil sa dulo ng araw, ang importante ay maging mabuti at maging masaya!
Magandang araw sa inyong lahat, mga ka-bloggers! Sa ating huling bahagi ng ating blog post tungkol sa isyung moral etikal, gusto ko lang ipaalam sa inyo na huwag kayong mag-alala, hindi ito ang huling beses na pag-uusapan natin ang ganitong usapin. Pero sana, hindi rin ito ang unang at huling pagkakataon na tayo'y magtawanan habang tinatalakay ang seryosong isyu na ito. Dahil sa totoo lang, kahit gaano man kalalim ang usapan, may lugar pa rin para sa konting katatawanan!
Una sa lahat, gusto ko lang sabihin na ang moral at etika ay hindi dapat ikinakalimutan tuwing may kumakalat na chismis o intriga. Katulad ng sinabi ni Lola Basyang, Ang moral ay parang pagsasama-sama ng mga letter sa scrabble board - kailangan mo ng tamang letra upang mabuo ang salita! Kaya naman, sa bawat desisyong gagawin natin, siguraduhin nating may tamang letra tayo upang makabuo ng maayos na salita. Kung nagkataon namang wala kang alam na letra, huwag mag-alala, may mga wildcard naman na puwedeng gamitin. Tulad din sa buhay, may mga pagkakataon na kailangan nating gumawa ng malikhaing solusyon sa mga hamon na ating kinakaharap.
Pangalawa, hindi naman lahat ng usaping moral ay dapat mabigyan ng seryosong pagtingin. May mga pagkakataon na napapaisip tayo kung anong ibig sabihin ng pangit o maganda, ngunit hindi natin dapat ito ipagsawalang-bahala. Sabi nga ni Jose Rizal, Ang tunay na kagandahan ay matatagpuan sa puso ng isang tao. Kaya huwag na nating pag-aralan ang hitsura ng mga tao, subukan na lang nating kilalanin sila sa kanilang mga nagawa at sinasabi. Baka sakaling malaman natin kung sino nga ba talaga sila sa loob ng kanilang mga puso at diwa!
At sa ating panghuling punto, sana ay hindi tayo matakot na makipag-usap tungkol sa mga isyung moral etikal. Isipin na lang natin na ang buhay ay parang roller coaster ride - puno ng takot, lungkot, saya, at ligaya! Kapag nagkaroon tayo ng pagkakataon na makipagkwentuhan sa ibang tao tungkol dito, huwag nating palampasin. Dahil minsan, ang pagtatawanan ang mga usaping ito ay nagbibigay sa atin ng lakas at inspirasyon para harapin ang mga hamon ng buhay.
Maraming salamat sa inyong suporta at pagbisita sa ating blog! Sana'y nag-enjoy kayo sa mga nakakatuwang pahayag na ating pinagsama-sama tungkol sa isyung moral etikal. Hangad ko na patuloy tayong matuto at maging mas maalam sa mga ganitong usapin sa hinaharap. Kaya't mag-ingat kayo, mga ka-bloggers, at sama-sama nating harapin ang mga hamon ng buhay na may konting katatawanan!
Comments